Ιστορία Θέματα

Ιστορία:
http://www.pdestereas.gr/allowindex/TRAPEZA_THEMATON/Themata_2007/FILOLOGIKA/B_GYMNASIOY/ISTORIA/16.pdf

http://www.pdestereas.gr/allowindex/TRAPEZA_THEMATON/Themata_2007/FILOLOGIKA/B_GYMNASIOY/ISTORIA/17.pdf

http://www.pdestereas.gr/allowindex/TRAPEZA_THEMATON/Themata_2007/FILOLOGIKA/B_GYMNASIOY/ISTORIA/21.pdf

ΘΕΜΑΤΑ

ΟΜΑΔΑ Α
1. Να εξηγήσετε το περιεχόμενο των όρων: σκλαβηνίες, ανεικονικές
αντιλήψεις, Σχίσμα των δύο Εκκλησιών, μετανάστευση λαών.
2. Σε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις σημειώστε (Σ) αν το περιεχόμενο
είναι σωστό ή (Λ) αν είναι λανθασμένο.
α. Τα θέματα εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά επί Ιουστινιανού.
β. Ο εκχριστιανισμός συνετέλεσε στην ενότητα των Σλάβων.
γ. Οι μάχες του Ματζικέρτ (1071) και του Μυριοκέφαλου (1176) έκριναν
την τύχη της Μικράς Ασίας.
δ. Η στέψη του Καρλομάγνου ως αυτοκράτορα έγινε ευνοϊκά δεκτή από το
Βυζάντιο.
3. Τι γνωρίζετε για τη συνθήκη του Βερντέν; Ποια η σημασία της για τη
νεότερη Ευρώπη;
4. Η ίδρυση της Σχολής της Μαγναύρας.
5. Η θρησκευτική πολιτική του Μ. Κωνσταντίνου.
(Απαντήστε σε τρεις από τις πέντε ερωτήσεις της ομάδας Α)

ΟΜΑΔΑ Β
1. Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το Ρωμαϊκό Δίκαιο;
Ποια ήταν η σημασία του νομοθετικού του έργου;
2. Ο ιστορικός Προκόπιος που γνώριζε καλά τη συμπεριφορά των δήμων του
Ιπποδρόμου κατά τη στάση του Νίκα, χρησιμοποιεί τον όρο δημοκρατία με
τη σημασία «κυριαρχία των δήμων, έλλειψη κεντρικής εξουσίας, αναρχία».
Τι σήμαινε ο όρος δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα και τι σημαίνει σήμερα;
3. Να επισημάνετε τις συνέπειες της εικονομαχίας στους τομείς της εξωτερικ΄ς
πολιτικής και της τέχνης.
4. Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι κυριότερες συνέπειες της πτώσης του
Βυζαντινού κράτους.
(Απαντήστε στις δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις της ομάδας Β)

Ιστορία
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α’
(Επιλέγετε τις τρεις από τις πέντε Ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 4
μονάδες).
1, Να εξηγήσετε τους όρους: Διάταγμα των Μεδιολάνων, Αιρέσεις, Στάση του
Νίκα, Στρατιωτόπια.
2. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
Ο Ιουστινιανός
Α α. Ευνόησε τη μεγάλη ιδιοκτησία.
β. Δεν ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με θέματα
7
γ. Προσπάθησε να προστατεύσει τους ελεύθερους
γαιοκτησίας.
αγρότες.
Β. Η καταστολή της εξέγερσης των δήμων.
α. Σήμανε την αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίας.
β. Έγινε από τον Ιουστινιανό με τη συνδρομή της συζύγου του Θεοδώρας.
γ. Έγινε από τον Ιουστινιανό με τη συνδρομή του λαού της
Κωνσταντινούπολης.
Γ. Ποιο από τα παρακάτω έργα του Ιουστινιανού περιελάμβανε γνώμες Ρωμαίων
νομικών;
α. Ο Ιουστιάνειος Κώδικας.
β. Ο Πανδέκτης.
γ. Οι Νεαρές.
Δ. Ποιο από τα παρακάτω έργα ήταν γραμμένο στα Ελληνικά; α. Ο
Ιουστιάνειος Κώδικας. β. Οι Εισηγήσεις, γ. Οι Νεαρές.
3. Τι εννοούμε με τον όρο Εικονομαχία και ποιοι λόγοι οδήγησαν στην
υιοθέτηση των ανεικονικών αντιλήψεων.

4. Να ελέγξετε την ορθότητα ή όχι των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας
Σωστό (Χ) ή Λάθος (Λ) στο αντίστοιχο τετράγωνο.

Γεγονότα
Σωστό Λάθος
α. 0 θεσμός της Πρόνοιας συνδέονταν με την ισόβια παραχώρηση
αγροκτημάτων στους ευγενείς με αντάλλαγμα την παροχή
στρατιωτικών υπηρεσιών.

β. Η δυναστεία των Κομνηνών στηρίχθηκε στα λαϊκά στρώματα

γ. Η τέταρτη Σταυροφορία είχε καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα.

δ. Η νίκη των Τούρκων στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας παγίωσε τη
θέση τους και επηρέασε καθοριστικά τη φυσιογνωμία της Μ. Ασίας.

5. Ποιοι οργάνωσαν τις σταυροφορίες και πού απέβλεπαν;
6. Ποιοι λόγοι ευνόησαν τις σταυροφορίες;
ΘΕΜΑΤΑ
ΟΜΑ∆Α Α
1. Να εξηγήσετε τους όρους: διάταγμα Μεδιολάνων, σκλαβηνίες, πρόνοια,
παιδομάζωμα.
2. Να κατατάξετε κατά χρονολογική σειρά τα παρακάτω γεγονότα και να
σημειώσετε για το καθένα την απαραίτητη χρονολογία στις αντίστοιχες
στήλες.
Γεγονότα Χρονολογική σειρά
Έτος
α. Άλωση Κων/πολης από Τούρκους
β. Μάχη Ματζικέρτ
γ. Εγκαίνια Κων/πολης
δ. Άλωση Κων/πολης από Λατίνους
ε. Άνοδος Αλεξίου Α΄ Κομνηνού στο θρόνο

3. Ο Ιουστινιανός, επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω της
ανεπίτρεπτης πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας των
αντιφάσεών τους, τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέξεων.
Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ. (Προκόπιος,
Κτίσματα Ι 1, έκδ. Ο. Veh, Μόναχο 1977, 18-19)
Να μελετήσετε το παράθεμα και να εξηγήσετε τους λόγους για τους
οποίους ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό
∆ίκαιο. Τι γνωρίζετε για το νομοθετικό του έργο;
4. Μυριοκέφαλο της Φρυγίας: Τι γνωρίζετε για τη μάχη που έγινε εκεί και τις
συνέπειές της για το μικρασιατικό πληθυσμό της αυτοκρατορίας.

ΙΣΤΟΡΙΑ (ΝΕΟΤΕΡΗ & ΣΥΓΧΡΟΝΗ)

Α΄ΟΜΑΔΑ(από τις πέντε ερωτήσεις επιλέγετε τις τρείς)
1.-Να εξηγήσετε τους όρους:
«καθολικός άνθρωπος», «νεοελληνικός διαφωτισμός»
(μονάδες 4)
2.-Ποια ήταν τα αίτια των ανακαλύψεων ? (μονάδες 4)
3.-Πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα στη β΄φάση της δεύτερης πολιορκίας
του Μεσολογγίου? Ποια η σημασία της εξόδου ? (μονάδες 4).
4.-Πότε υπογράφτηκε το πρωτόκολλο της Πετρούπολης και από
ποιους? Τι προέβλεπε? (μονάδες 4)
5.-Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις και λέξεις:
α.-Ο ναυτικός αγώνας των Ελλήνων στηρίχθηκε στα πλοία των
νησιών….
β.-Η μάχη της Αλαμάνας και η νίκη του Ο. Ανδρούτσου στο Χάνι
της Γραβιάς ματαίωσαν την απόπειρα των Τούρκων να εισβάλουν…
γ.-Στο Κεφαλόβρυσο τραυματίστηκε θανάσιμα ο ηρωϊκός
Σουλιώτης…..
δ.-Στους Μύλους της Αργολίδας οι Ελληνες αναχαίτησαν τον…..
ε.-Στη μάχη……..τελευταία της Επανάστασης, οι ΄Ελληνες με
ηγέτη το Δ.Υψηλάντη νίκησαν τους Τούρκους.
στ.-Το μεγάλο θύμα του εμφύλιου πολέμου ήταν……
ζ.-Η Τρίτη Εθνοσυνέλευση με ψήφισμα εξέλεξε στις 3 Απριλίου
1827 τον …………………..
η.-Η Τρίτη Εθνοσυνέλευση την 1η Μαϊου 1827 ψήφισε το……..
(μονάδες 4).
Β ΟΜΑΔΑ (Από τα τέσσερα θέματα επιλέγετε τα δύο)
1.-Από πού ήταν επηρεασμένη η «Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας» των
Η.Π.Α.? Γιατί θεωρήθηκε ένα από τα σημαντικώτερα πολιτικά
κείμενα της εποχής? (μονάδες 4).
2.-Ποια η προσφορά της Φιλικής Εταιρείας στον αγώνα του 1821?
3.-Σύμφωνα με το παράθεμα και τις ιστορικές γνωώσεις σας να
απαντήσετε στις ερωτήσεις :ποιους πρέπει να μακαρίζει η πατρίδα
και γιατί ? (μονάδες 4)
4.-Γιατί έγινε η ναυμαχία τουΝαβαρίνου?Ποιά η σημασία της για τις
εξελίξεις στον τόπο μας? (μονάδες 4).

ΟΜΑΔΑ Α΄.

1. Να εξηγήσετε τους όρους: δήμοι, Επαρχικό Βιβλίο, σταυροφορίες,
φεουδαρχικό συμβόλαιο.
2. Ποιοι λόγοι επέβαλαν στον Κωνσταντίνο Α΄ τη μεταφορά της πρωτεύουσας
στην Ανατολή και γιατί επιλέχτηκε το Βυζάντιο;
3.
Κωδικοποίηση του Δικαίου
Ο Ιουστινιανός επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω της
ανεπίτρεπτης πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας των
αντιφάσεών τους, τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέ-
ξεων. Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ.
Προκόπιος, Κτίσματα Ι 1, έκδ. Ο. Veh, Μόναχο
1977, 18-19.

Με βάση το κείμενο και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε:
α. Τι οδήγησε τον Ιουστινιανό στην απόφαση να αναθεωρήσει και να
κωδικοποιήσει το Ρωμαϊκό Δίκαιο.
β. Ποια έργα προέκυψαν και ποια η σημασία του νομοθετικού του έργου.
4. Ποιες είναι οι συνέπειες της εικονομαχίας;
5. Να γράψετε δίπλα σε κάθε αριθμό της στήλης Α΄ το αντίστοιχο γράμμα της
στήλης Β΄:
Α΄ Β΄
1. Διάταγμα των Μεδιολάνων α. Αγία Σοφία
2. Κατάργηση Ολυμπιακών αγώνων β. Αναστήλωση εικόνων
3. Στάση του Νίκα γ. Ανεξιθρησκεία
4. Ανθέμιος και Ισίδωρος δ. Θεοδόσιος
5. Ηράκλειος ε. Ιππόδρομος
6. Θεοδώρα στ. Λέων ο Φιλόσοφος
7. Σχολή Μαγναύρας ζ. Βασίλειος Β΄
8. Μάχη Σπερχειού η. Τίμιος Σταυρός

ΟΜΑΔΑ Β΄:
1.
Γένεση των θεμάτων και επικράτηση της ελληνικής
. 4. Να αντιστοιχίσετε τα γεγονότα της στήλης Α΄ με τις χρονολογίες της στήλης Β΄: Α΄ Μάχη στο Κλειδί 330 μ.Χ. Άλωση Κων/πολης από τους Οθωμ. Τούρκους 843 μ.Χ Α΄ Β΄ Εγκαίνια Κων/πολης 1453 μ.Χ. Αναστήλωση Εικόνων 1014 μ.Χ. (Να απαντήσετε σε τρεις ερωτήσεις της Ομάδας Α΄ και σε δύο της Ομάδας Β΄)

Ερωτήσεις
Α΄ ομάδα.
1. Να εξηγήσετε τους όρους: υγρό πυρ, φεουδαρχικό συμβόλαιο, Φαναριώτες,
αναστήλωση εικόνων.
2.α) Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό δίκαιο;
β) Να γράψετε τα νομοθετικά του έργα.
3. Να επισημάνετε τις κυριότερες αιτίες του σχίσματος των δύο εκκλησιών του 1054
μ.Χ.
4. Σταυροφορίες: ορισμός, παράγοντες, κατάληξη της τέταρτης σταυροφορίας.
5. Πότε έγινε η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους και ποιες συνέπειες είχε για το
Βυζάντιο και για όλη την Ευρώπη;
( Από τις πέντε ερωτήσεις επιλέγετε τις τρεις )

α) Σύμφωνα με το παράθεμα ποια κτίσματα της Κωνσταντινούπολης υπογραμμίζουν
τη σχέση της με τη Ρώμη και ποια με το χριστιανισμό; Ποιο κτίσμα τέλος παραπέμπει
στον ιδρυτή της;
β) Να γράψετε, σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις, για ποιους λόγους ο Κωνστα-
ντίνος ο Α΄ μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη.
2. Να αναφέρετε τους παράγοντες που συνέβαλαν στη νίκη του Ηρακλείου κατά των
Περσών.
3. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες μάχες των Βυζαντινών με τους Σελτζούκους
Τούρκους που έκριναν την τύχη της Μ. Ασίας;
4.
ΟΜΑΔΑ Α΄
1. Να εξηγήσετε τους ιστορικούς όρους: αιρέσεις, σκλαβηνίες, σταυροφορίες, φέουδο.

(4 μονάδες)
2. Για ποιους λόγους το Βυζάντιο ήταν κατάλληλο για πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας;
(4 μονάδες)
3. Ποιοι παράγοντες ευνόησαν την ταχύτατη εξάπλωση των Αράβων σε βάρος της
Βυζαντινής αυτοκρατορίας και ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της εξάπλωσης;
(4 μονάδες)
4. Τι γνωρίζετε για την α΄ φάση της εικονομαχίας;(Ποιοι αυτοκράτορες ήταν
πρωταγωνιστές, ποιες ενέργειες κατά των εικονοφίλων έγιναν και με ποια Σύνοδο
τερματίστηκε;)
(4 μονάδες)
5. Να αντιστοιχήσετε τα γεγονότα της Α΄ στήλης με τις χρονολογίες της Β΄ στήλης:
(4 μονάδες)

Α΄ Β΄

Oριστική αναστήλωση εικόνων 313
Άλωση Κων/πoλης από Οθωμανούς 330
Μάχη στο Κλειδί 622
Εγκαίνια Κων/πολης 800
Άλωση Κων/πολης από Σταυροφόρους 843
Στέψη Καρλομάγνου 1014
Διάταγμα Μεδιολάνων
1204
Έτος Εγίρας 1453

ΟΜΑΔΑ Β΄
1. Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται η παρακάτω πηγή και ποιες πληροφορίες δίνει; Να
συμπληρώσετε τις πληροφορίες της πηγής με τις ιστορικές σας γνώσεις.
(4 μονάδες)
Ιστορική Πηγή : Τσακτσίρα, Ορφανουδάκη, Θεοχάρη ,Ιστορία Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Β
Γυμνασίου , Κείμενο 4 «Στάση του Νίκα»
2. Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη νίκη του αυτοκράτορα Ηρακλείου εναντίον των Περσών;

(4 μονάδες)
3. Να συγκρίνετε την οργάνωση του βυζαντινού στρατού από τους διαδόχους του αυτοκράτορα Ηρακλείου και
από τους αυτοκράτορες της Δυναστείας των Κομνηνών. Ποιες διαφορές εντοπίζετε;
(4 μονάδες)
4. Ποια σημασία είχε για το κράτος η διατήρηση και προστασία της τάξης των ελεύθερων αγροτών από την
αρπακτική συμπεριφορά των δυνατών; Να απαντήσετε λαμβάνοντας υπόψη σας τις πληροφορίες που σας
δίνει η παρακάτω πηγή και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις.
(4 μονάδες)
Ιστορική Πηγή : σχολικό Βιβλίο Σελ 51 , «Οφέλη από την ύπαρξη των μικροκαλλιεργητών
«(Νεαρά του 934)
Α’ ΟΜΑΔΑ
1. Ποιοι ήταν οι λόγοι μεταφοράς της πρωτεύουσας του Βυζαντίου από τη Δύση
στην Ανατολή;
2. Ποιες ήταν οι συνέπειες από την άλωση της Κωνσταντινούπολης;
3. Ποια προνόμια παραχωρήθηκαν στους Βενετούς από τον Αλέξιο Α’
προκειμένου να εξασφαλίσει τη στρατιωτική τους βοήθεια;
4. «πένητες», «Πρόνοια», «Ιερά εξέταση», «Αναγέννηση», «οικουμενικός
άνθρωπος»: Να δώσετε ένα σύντομο ορισμό για κάθε μια από τις παραπάνω
έννοιες.
5. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α’ με τα στοιχεία της στήλης Β’
ώστε να συνδυαστούν τα γεγονότα με τους πρωταγωνιστές τους.(ένα στοιχείο
της στήλης Β’ περισσεύει)
Α’ Β’
1.Ιουστινιανός α. Κακώσεις
2.Ηράκλειος β. Μάχη στο Κλειδί
3. Νικηφόρος Α’ γ. ανάκτηση δυτικής Μ. Ασίας
4.Φώτιος δ. Μάχη στη Νινευί
5. Αλέξιος Α’ ε. διάσωση αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς
6. Βασίλειος Β’ στ. Στάση του Νίκα
ζ. Κατασκευή Αγίας Σοφίας.
ΟΜΑΔΑ Β’

1. Να αξιολογήσετε τις συνέπειες της Εικονομαχίας στους τομείς της εξωτερικής
πολιτικής και πολιτισμού.
2. Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ’ έγιναν προσπάθειες διαπραγμάτευσης για το
ζήτημα της κυριαρχίας επί της χριστιανικής οικουμένης. Ποιοι ήταν οι
διαπραγματευτές και που οδήγησε η στάση τους;
3. Ποια ήταν η σημασία της νομοθετικής μεταρρύθμισης των Μακεδόνων(τι
πέτυχαν με τους νόμους τους); Με ποιο νόμο προστατεύονταν οι ελεύθεροι
γεωργοί από τους δυνατούς;
4. Να συσχετίσετε τις συνέπειες από τη μάχη στο Ματζικέρτ και τη μάχη στο
Μυριοκέφαλο. Πώς αυτές οι μάχες επηρέασαν την κυριαρχία του Βυζαντίου
στην Ανατολή;

Να επιλέξετε 3 ερωτήσεις απ’την ομάδα Α’ και 2 ερωτήσεις από την ομάδα Β

Ομάδα Α

1. Για ποιους λόγους ο Κωνσταντίνος ο Α΄ μετέφερε την πρωτεύουσα
του Ρωμαϊκού κράτους από τη ρώμη στη θέση του αρχαίου
Βυζαντίου;
2. Να εξηγήσετε σύντομα το πειεχόμενο των παρακάτω όρων:
Θέματα, σταυροφορίες ,παιδομάζωμα , ανθρωπισμός.
3. το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού.
4. Οι συνέπειες της Εικονομαχιας.
5. α. Μάχη του Ματζικέρτ και μάχη στο Μυρικέφαλο: Πότε έγινε η
καθεμία , μεταξύ ποιων αντιπάλων και ποιες οι συνέπειες αυτών
για το Βυζάντιο.
β. Άλωση της Κων/πολης: Πότε έγινε, από ποιον Οθωμανό
Σουλτάνο και ποιες οι συνέπειες αυτής.

Ομάδα Β΄

1. Ποια τα επιχειρήματα εικονομάχων και εικονολατρών,
σύμφωνα με τα δύο κείμενα.

2. Ποιες εκδηλώσεις διοργάνωναν οι βυζαντινοί στον
Ιππόδρομο,για ποιους λόγους και ποιες από αυτές ήταν
ιδιάιτερα αγαπητές στο λαό;

ΟΜΑΔΑ Α
1. Για ποιους λόγους ο Κωνσταντίνος μετέφερε το διοικητικό κέντρο της αυτοκρατορίας
από τη Ρώμη στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου;
2. Ποια η στάση των Μεγάλων Πατέρων της εκκλησίας απέναντι στον ελληνισμό τον 4ο
αιώνα και ποια τα αποτελέσματά της;
3. Ποιες οι συνέπειες για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία από την παραχώρηση των
εμπορικών προνομίων στους Βενετούς;
4. Ποια η συνεισφορά του Βυζαντίου στον Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό;
5. Διευκρινίστε τους όρους Καρολίδεια Αναγέννηση και Καρολίδεια γραφή.